Genius Podcast – De skills gap

Aan tafel bij Kirby horen en zien we Roxane De Cock, oprichter van DixonHR en Marijke Hendrickx, directeur research en academy van Karel de Grote Hogeschool. Vandaag hebben ze het over de skills gap, een veelbesproken en -bediscussieerd onderwerp in zowel de onderwijssector als in het bedrijfsleven. Maar wat betekent die skills gap nu specifiek voor beide sectoren? Marijke bijt de spits af.

Zowel Roxane als Marijke werken dagelijks aan het sluiten van de skills gap. Nochtans was dat niet meteen hun eerste liefde. Roxane volgde een opleiding tot klinisch psycholoog, maar besefte tijdens haar stage dat die job haar geen geluk zou brengen: “Ik startte heel intuïtief mijn opleiding, maar ik was nog erg immatuur. Ik deed mijn studies ongelooflijk graag, maar het was pas de volgende studie – die van master in Human Resources aan de Antwerp Management School – die me de juiste richting toonde. En toen startte ik DixonHR. Nu vul ik mijn dagen met het helpen van bedrijven bij de ontwikkeling van hun HR-afdelingen.” Ook Marijke had oorspronkelijk een andere passie: “Ik ben eigenlijk een rasechte onderzoeker. Maar ik heb altijd een grote nieuwsgierigheid gehad en leerde graag bij. Ik ben dus heel blij dat ik me kan toespitsen op levenslang leren in het hoger onderwijs.”

Levenslang leren

En dat levenslang leren is binnen de skills gap, die Marijke zo treffend weet uit te leggen, een belangrijk element. Enerzijds zijn er aan het hoger onderwijs basisopleidingen te volgen, die achttienjarigen opleiden volgens de meest recente standaarden en inzichten. Maar het levenslang leren wordt binnen onze snel veranderende wereld meer en meer onmisbaar. Marijke licht toe: “Een automechanicus die nu afstudeert, weet alles wat er momenteel geweten moet zijn binnen de wereld van de autotechnologie. Maar die wereld zal helemaal veranderen binnen vijftien jaar. Het is dus noodzakelijk dat deze mechanicus zich blijft bijscholen.”

Het gaat niet alleen over ergens binnen je loopbaan iets bijleren, vindt Roxane. “Studenten moeten bij hun afstuderen een growth mindset hebben. Ze hebben dan misschien wel een diploma, maar ze zijn niet alwetend. Het is niet omdat je je boek kent, dat je de wereld kent. Die mindset goed in gedachten houden, is de sleutel naar succes.”

In de basisopleidingen van Karel de Grote Hogeschool wordt hier al op ingezet. Via bijvoorbeeld stages kunnen studenten proeven van de realiteit en worden ze meteen geconfronteerd met de specifieke skills die nodig zijn voor iedere werkomgeving. Toch merken zowel instellingen voor hoger onderwijs als bedrijven dat de stap van het een naar het ander erg groot blijft.

One size doesn’t fit all

Een growth mindset voor alle werknemers, dat is een mooie wens. Om die werkelijkheid te laten worden, kunnen we eens kijken naar het Scandinavische voorbeeld, vindt Marijke. “Werknemers worden voor hun volledige studietijd vrijgesteld. Meer nog, de bedrijven die hun werknemers laten bijleren, worden daarvoor gecompenseerd. En voilà, zo creëer je een ideale omgeving voor levenslang leren.”

“Heel veel bedrijven worstelen nu met in leven blijven”, bedenkt Roxane. Niet alle bedrijven hebben in deze economisch uitdagende tijden de mentale ruimte om grote toekomstplannen te maken. “Dat is jammer, want bijscholing kan vaak net noodzakelijk zijn om te overleven. Veel bedrijven weten echter niet goed hoe ze dat moeten aanpakken of zien bijscholing zelfs als een bedreiging. Ze kunnen een persoon geen vier dagen missen, denken ze, terwijl de bijscholing van die persoon een kans is voor het bedrijf zelf.”

Marijke is ervan overtuigd dat een aanpak op maat noodzakelijk is in dit soort situaties. Op de Karel de Grote Hogeschool worden verschillende vormen van levenslang leren in een uniek jasje gestoken, op maat van de noden en de vragen van het bedrijf. “One size doesn’t fit all. Als we de connectie met de bedrijfswereld goed uitbouwen, kunnen we samen de snelle evoluties de baas blijven. Daar heeft iedereen voordeel van.”

De triple helix: hoger onderwijs, de bedrijfswereld en de stad Antwerpen

De plaats waar de instellingen voor hoger onderwijs en de bedrijfswereld zich bevinden, valt niet te onderschatten. Een grootstad als Antwerpen, met bijvoorbeeld de haven, heeft een grote invloed op beide partners. Marijke licht toe: “We leven in een snel evoluerende wereld. We moeten volgens mij vooral inzetten op goede mechanismen om connectie te maken met de bedrijfswereld, er een de vinger aan de pols te houden en in dialoog te blijven. Anders is de ene skills gap nog niet gesloten of we hebben al een nieuwe.”

Maar wetenschap moet zijn algemene maatschappelijke rol blijven spelen, en mag niet volledig ten dienste komen van bedrijven. Daarnaast hebben instellingen voor hoger onderwijs nog een andere, niet te onderschatten taak, aldus Roxane: “In hoe we omgaan met fake news is een belangrijke rol voor het hoger onderwijs weggelegd. Daarnaast moet je leren hoe je als persoon kan omgaan met de wereld en hoe die steeds verandert – dat persoonlijk leiderschap, dat moet je ook aangeleerd krijgen. Als je de combinatie van die twee eigenschappen als werknemer in bedrijf binnenkrijgt, ben je heel tevreden.”

Dromen versus werkelijkheid

Roxane geeft nog een gouden tip mee aan pas afgestudeerden: “Vertrouw op jezelf en volg je passie, vind waar je goed in bent. Toets het vervolgens af aan de werkelijkheid. Het een moet in het ander passen. Heb je dit onder de knie, ga dan op zoek naar een bedrijf of een context die je kan helpen om je dromen waar te maken.” Volgens haar zijn er immers vaak onrealistische verwachtingen van pas afgestudeerden naar een eerste werkgever toe. Ambitieuze afstudeerders denken vaak dat de wereld aan hun voeten ligt, maar … “Daar moeten nog wel wat patatjes voor gegeten worden!” lacht Roxane. Elkaar tegemoet komen blijkt once again de gulden regel.

Bekijk hier de hele aflevering